Marteniçka (Martenitsa) baharın gelişini kutlamak bahara hoş geldin demek için takılan süs bilekliklere marteniçka denir. Bu bileklikler beyaz ve kırmızı renkten yapılan yün iplerden oluşan süslerdir. Geleneksel Marta baba (Marta nine) çok eskilere dayanan Bulgaristan’a has ve hala sürdürülen eski bir gelenektir.
Bayramdır ve Bulgarca “Çestita Baba Marta! “olarak kutlanmaktadır. Marteniçkalarda kullanılan kırmızı renk sağlık ve gücü beyaz renk ise uzun ömrü temsil etmektedir. Nazardan korunmak için ya da gümüş veya altın takılarak hastalıklardan korunmak için de simge olarak kullanılırmış.
Beyaz ve kırmızı yünden yapılan bu süs bilekliklerin dışında değişik şekillerde verilenleri vardır. İpten yapılan isimleri “Penda ve Pijo “olan kuklalar, toplar, püskül süsleri de yapılmaktadır. Geleneğe göre marteniçkaların satın alınmaması ya hediye ya da örülmesi veya yapılması gerekmektedir.
Bu Yazımızda Neler Var :
Marteniçka Hikayesi Nedir?
Hakkında birçok rivayet bulunmaktadır en yaygın olanlarında ikisinin hikayesi şöyledir;
İlk rivayete göre; Bulgarlar arasında habercilik yapan verimli bir toprak bulduğunda haber veren kırlangıç yolda yaralanır beyaz ipin üzerine kan damlar yaralanmasına rağmen gayet iyidir ve bu kırlangıç uzun ve sağlıklı yaşam sürer. Mesajı alan kişi de bunu kutsal bulup koluna takar ve her sene baharı hoş geldin demek verimli ve bereketli geçmesi için dilekler dilenir gelenekselleşir.
İkinci rivayete göre ilk rivayete çok benzemektedir ve çok eskilere Nuh tufanına dayanır. Nuh tufanında kara parçasını gördüğünü haber eden güvercinin gagasında beyaz bir ip parçası taşımaktadır fakat yolda yaralandığı için ipe kan damlar. Böylece günümüze kadar bu rivayet tam bilinmemek üzere anlatılmaktadır.
Marteniçka Ne Zaman?
martenicka-nedir
Marteniçka 1 Mart itibari ile başlanır ve martın son gününe kadar sürer. Bileklikler takıldıktan sonra kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınmalıdır. Baharda açılan ilk çiçek dalına asılır ve inanışa göre yeterince beklenirse dilek mutlaka gerçekleşir. Bileklikler evcil hayvanlarına veya meyve ağaçlarına da takılabilir. Baharla başlayan yeni tarım yılının verimli ve bereketli olması dilenebilir, evcil hayvanlar için de sağlıklı uzun ömür dilenebilmektedir.
Martenitsa 1 Mart’ta başlar martın sonuna kadar sürer.
Martenitsa Nasıl Yapılır?
Kırmızı ve beyaz yün ipleri bir ucundan birbirine dolayarak veya isteğe göre örme işlemi ile basit bir şekilde yapılabilir isteğe göre ucuna boncuk veya süslemeler takılabilir.
